برج کبوتر شهر باغشاد
شهر باغشاد نیز مانند بسیاری از مناطق اصفهان دارای برج های کبوتر می باشد. که متاسفانه بخشی از آن تخریب گردیده است.
💠برج های کبوتر که معماری داخلی آنها استثنایی و عظمت این بناها اعجاب انگیز بوده است. در منابع تاریخی درباره آنها چنین آمده، «در ایران رسم است، عمارت بلند چشمه در صحرا می سازند و آن خاصه برای کبوتران است که موسوم به برج کبوتر یا کبوتر خانهها، شگفت انگیز و زیبا بوده و از خشت خام، کاهگل و گل با هدف بهرهبرداری از کود کبوتران و حتی گوشت ساخته میشد.»
🔹️از ظرافتهای بکار رفته در برجهای کبوتر میتوان به مواردی چون بهرهگیری از اصل تشدید یا رزونانس به منظور ایجاد ارتعاشات قوی در برج اشاره کرد تا هنگام پرواز یک کبوتر تمامی کبوترها از برج خارج نشوند.
🔹️طراحی و انتخاب سایت دایرهای در ساخت کبوترخانهها با فضای تو در تو با هدف افزایش مقاومت برج، تهیه سوراخهایی در دیوار داخلی برج از بالا به پایین تا کبوتر در آن بنشیند، همچنین انحنای سطح داخلی به منظور ممانعت از حرکت سعودی مار به طرف لانههای کبوتر از جمله ظرافتهایی است که در برجهای کبوتر مد نظر گرفته میشده است.
💠انگیزه اصلی ساخت برج های کبوتر آن هم در وسط مزارع استفاده از کود کبوترها برای تولید محصولات کشاورزی بوده است چرا که کود آن یکی از بهترین انواع کودها محسوب می شده و در حاصلخیزی زمین های زراعی به کار می رفته است.
🔹️سابقه تاریخی ساخت برج های کبوتر به طور دقیق مشخص نیست ولی قدمت آن ها به ۷۰۰ سال پیش بر می گردد. ابن بطوطه، در اوایل قرن ۸ هجری از وجود کبوتر خانه ها یاد کرده است.
🔹️تیمور لنگ نیز در زمان حمله به اصفهان با مشاهده این سازه ها فکر می کند مردم منطقه کبوتر باز هستند و وقتی به فایده آن ها پی می برد از آن ها الگو برداری کرده و در پایتخت کشور خود یعنی بخارا نمونه هایی از آن را می سازد.